Metabolizm Kofeiny
Badanie genotypu CYP1A2

KOFEINA

Najbardziej rozpowszechnionymi źródłami kofeiny są kawa, herbata i w mniejszym stopniu kakao. Zawartość kofeiny w kawie zmienia się w zależności od gatunku kawowca, z którego pochodzą nasiona, sposobu przygotowania nasion do spożycia oraz przyrządzania napoju. Mocno spiekane ziarna kawy są uboższe w kofeinę w porównaniu do ziaren krócej palonych. Ponadto odmiana „Arabica” zwykle zawiera mniej kofeiny niż odmiana „Robusta”. Zawartość kofeiny w suszu herbaty jest zdecydowanie wyższa niż w przypadku kawy, ale z powodu mało intensywnego parzenia do gotowego napoju przechodzi w mniejszych ilościach.
Kofeina jest również powszechnym składnikiem napojów energetycznych (powyżej 80 mg kofeiny) lub napojów typu Cola (10-50 mg kofeiny), jak również czekolady czy niektórych leków.
Kofeina jest zaliczana do środków stymulujących ponieważ działa pobudzająco na ośrodkowy układ nerwowy. Spożywana w umiarkowanych ilościach usuwa zmęczenie, poprawia nastrój i zdolność koncentracji, wpływa pozytywnie na funkcje poznawcze. Przyjmowana w zbyt dużych dawkach wywołuje efekt przeciwny: lęk, niepokój, zdenerwowanie, ogólne pogorszenie nastroju i wydolności organizmu, drżenie rąk oraz bezsenność.

GEN CYP1A2

Kofeina nie jest produkowana przez ludzki organizm lecz dostarczana z zewnątrz w wyniku spożycia kawy, herbaty, czekolady, napojów energetycznych lub leków. Organizm po jej spożyciu rozpoczyna proces metabolizowania i usuwania kofeiny. Biotransformacja kofeiny odbywa się głównie w wątrobie a złożony szlak jej przemian metabolicznych regulowany jest w 95% przez gen CYP1A2. Proces usuwania kofeiny z organizmu może zachodzić z różną szybkością zależną w dużej mierze od posiadanego genotypu CYP1A2, a także wieku, ciąży, palenia papierosów czy przyjmowanych leków.

Szybki metabolizer kofeiny:

• efekt pobudzający kofeiny jest krótszy
• rzadko odczuwa negatywne skutki spożywania kofeiny takie, jak bóle głowy, nerwowość, drażliwość czy niepokój
• pijąc kawę obniża ryzyko nadciśnienia tętniczego
• ma mniejsze ryzyko zawału serca
• szybciej eliminuje z organizmu związki toksyczne i rakotwórcze
• może mieć zaburzenia snu w tym problem z bezsennością związany z niższym stężeniem melatoniny

Wolny metabolizer kofeiny:

• efekt pobudzający kofeiny trwa dłużej
• często odczuwa negatywne skutki spożywania kofeiny takie, jak bóle głowy, nerwowość, drażliwość czy niepokój, a także drżenie rąk i bezsenność
• pijąc znaczne ilości kawy podnosi ryzyko nadciśnienia tętniczego oraz zawału serca
• wolno eliminuje z organizmu związki toksyczne i rakotwórcze
• może mieć wysokie stężenie melatoniny prowadzące do zaburzeń snu – uczucie senności i zmęczenia

U osób regularnie spożywających kofeinę pojawia się tolerancja na jej działanie. Z tego powodu właściwości pobudzające kofeiny są silniejsze u ludzi spożywających ją sporadycznie a nie regularnie.