Łuszczyca jest złożoną i przewlekłą chorobą, na którą, w zależności od regionu, cierpi 2–10% populacji. O powszechnych mitach związanych z łuszczycą pisaliśmy tutaj: https://www.euroimmundna.pl/luszczycowa-mitomania/.
Ale czego możesz jeszcze nie wiedzieć?
1. ŁUSZCZYCA OBECNIE JEST NIEULECZALNA – FAKT
Łuszczyca jest chorobą przewlekłą i niestety obecnie nieuleczalną, mimo wielu możliwości terapii. Wynika to z faktu, że mechanizm powstawania schorzenia jest złożony i nie do końca poznany. W przebiegu tej choroby wyróżnić można okresy remisji i nawrotów. Podczas remisji, kiedy nie ma objawów łuszczycy lub są mniej nasilone, pacjent może sądzić, że choroba ustąpiła lub ustępuje. Jednak gdy pojawi się czynnik aktywujący, np. niektóre leki, następują nawroty, które przyjmują bardziej rozległą i agresywną formę.
2. WYSIEW ŁUSZCZYCY MOŻE BYĆ PROWOKOWANY PRZEZ STRES – FAKT
Stres rozumiany jest jako przeciążenie organizmu, powodujące uruchomienie nowych mechanizmów przystosowawczych. Można wyróżnić trzy rodzaje stresu: środowiskowy (hałas, palenie papierosów, niewłaściwa dieta), fizjologiczny (infekcje, urazy) oraz psychologiczny (depresja, problemy rodzinne czy zawodowe).
U osób z genetyczną predyspozycją do zachorowania na łuszczycę każdy rodzaj stresu może zainicjować pojawienie się zmian chorobowych, a u pacjentów z rozpoznaniem – zaostrzyć przebieg choroby. U dzieci wpływ czynników stresowych ma szczególne znaczenie ze względu na podatność małych pacjentów na działanie bodźców środowiskowych. Przeprowadzono badanie, w którym zaobserwowano, że aż u 90% dzieci z łuszczycą stres spowodował zaostrzenie choroby. Co ciekawe, w większym stopniu na wysiewy zmian łuszczycowych oraz nasilenie świądu podatne są osoby, które słabo radzą sobie ze stresem, są wrażliwe na aprobatę społeczną czy też ukrywają gniew. Dlatego psychoterapia stanowi ważny element leczenia niektórych pacjentów z łuszczycą.
3. ŁUSZCZYCA MOŻE DOPROWADZIĆ DO DEPRESJI I DYSFUNKCJI SEKSUALNYCH – FAKT
Estetyczny wygląd skóry odgrywa bardzo ważną rolę w kontaktach międzyludzkich, dlatego łuszczyca może wywierać znaczny wpływ na stan psychiczny chorego. Nawet 40% ankietowanych chorujących na łuszczycę uznaje, że wolałoby mieć cukrzycę lub astmę. Chorzy na stawową postać łuszczycy zmagają się często z silnym stanem zapalnym stawów, któremu towarzyszy ból, obrzęk i trudności z poruszaniem. Dlatego nie dziwią wyniki licznych badań, wskazujące łuszczycę jako jedną z przyczyn depresji. Z kolei u osób z depresją zaobserwowano odczuwanie silniejszych objawów łuszczycy. Z tego względu zasadne jest, aby pacjenci z łuszczycą, u których pojawiły się nawet początkowe oznaki depresji, zasięgnęli porady psychologa oraz psychiatry. Nieocenione jest również wsparcie rodziny chorego.
Nieestetyczny wygląd to nie jedyny problem. U osób z łuszczycą ryzyko dysfunkcji seksualnych jest 5,5 razy wyższe, co znacząco zmniejsza komfort życia. Dodatkowo mężczyźni z łuszczycą i psychicznymi chorobami współistniejącymi mogą mieć o 37% wyższe ryzyko wystąpienia zaburzeń erekcji, a nieestetyczny wygląd ich narządów płciowych jest przyczyną bólu i dyskomfortu podczas stosunku. Natomiast kobiety mogą doświadczać powiązanych z chorobą zaburzeń nastroju, co znacznie wpływa na funkcje seksualne.
4. ŁUSZCZYCĘ CZASEM TRUDNO ROZPOZNAĆ – FAKT
Różnorodność zmian skórnych (wielkość, kształt i lokalizacja) oraz stawowych mogą być powodem trudności w zdiagnozowaniu choroby. Łuszczyca zwykła bywa mylona z atopowym zapaleniem skóry lub grzybicą, natomiast łuszczycowe zapalenie stawów wykazuje objawy bardzo zbliżone do reumatoidalnego zapalenia stawów. Z tego względu nierzadko łuszczycę rozpoznaje lekarz reumatolog, a nie – jak można by się spodziewać – lekarz dermatolog.
O różnicowaniu łuszczycy z innymi chorobami skóry pisaliśmy tutaj: https://www.euroimmundna.pl/atopowe-zapalenie-skory-luszczyca-czy-grzybica-jak-je-od-siebie-odroznic/.
5. ŁUSZCZYCA MOŻE MIEĆ PODŁOŻE GENETYCZNE – FAKT
Już w XIX wieku Heinrich Köbner wskazał, że łuszczyca pojawia się w rodzinie i można mieć do niej wrodzone skłonności. Dziś wiemy, że częstość rodzinnego występowania łuszczycy według różnych danych wynosi od 30 do 90%.
Badania pokazują, że najsilniej predysponującym do łuszczycy czynnikiem genetycznym jest obecność genu HLA-Cw6.
Ze względu na podłoże genetyczne wyróżnić można dwa typy choroby:
• Typ I (młodzieńczy, dziedziczny) – łuszczyca ujawnia się zwykle przed 40. r.ż. i ma cięższy przebieg. Występuje tu silna korelacja z obecnością markera genetycznego – 80% osób ze schorzeniem posiada antygen HLA-Cw6. Postać ta stanowi 75% przypadków chorych na łuszczycę zwykłą.
• Typ II (dorosłych, sporadyczny) – łuszczyca ujawnia się po 40. r.ż., a jej przebieg jest łagodniejszy. Szczyt zachorowania występuje ok. 60. r.ż. Antygen HLA-Cw6 jest obecny u 15% chorych, a postać ta stanowi 25% przypadków łuszczycy zwykłej.
6. OZNACZENIE GENU HLA-Cw6 PRZY PODEJRZENIU ŁUSZCZYCY JEST PRZYDATNE – FAKT
Zbadanie obecności genu HLA-Cw6 pozwala określić predyspozycję genetyczną do choroby. Pacjenci z pozytywnym wynikiem badania genu HLA-Cw6 obarczeni są 20-krotnie większym ryzykiem zachorowania. Badanie to pomaga również postawić prawidłową diagnozę zarówno w przypadku łuszczycy skórnej, jak i łuszczycowego zapalenia stawów. Wykazano, że u chorych na łuszczycę zwykłą, którzy posiadają gen HLA-Cw6, schorzenie pojawia się szybciej i ma cięższy przebieg. W przypadku łuszczycowego zapalenia stawów badanie takie pomaga odróżnić to schorzenie od innych chorób zapalnych stawów, w szczególności kiedy nie towarzyszą mu zmiany skórne. Dlatego badanie genetyczne polecane jest młodym ludziom, których rodzice cierpią na łuszczycę, w celu szybkiego postawienia diagnozy i przeciwdziałania skutkom choroby.
Obecność genu HLA-Cw6 koreluje też z lepszą odpowiedzią na leczenie lekami biologicznymi, takimi jak etanercept czy infliksimab (leki stosowane u pacjentów z łuszczycą o umiarkowanym i ciężkim nasileniu).
Piśmiennictwo:
- A. Kostecka, Łuszczyca nie jest chorobą zakaźną, www.termedia.pl, 01.04.2019.
- M. Łuczkowska, R. Żaba, Łuszczyca, Przew Lek 2005, 7: 38–49.
- B.S.T. Wong, B.A.L. Hsu, M.D.W. Liao, Phototherapy in Psoriasis: A Review of Mechanisms of Action, J Cutan Med Surg 2013; 17(1): 6–12.
- W.P. Gulliver, H. Young, S. Gulliver, S. Randell, HLA-Cw6 status predicts efficacy of biologic treatments in psoriasis patients, Glob Dermatol 2015, 2: DOI: 10.15761/GOD.1000160.
- A. Pietrzak, K. Janowski, I. Lechowska-Mazur, D. Krasowska, Łuszczyca jako przewlekła choroba skóry w kontekście psychologicznym, Borgis – Nowa Medycyna 1/2006: 14–19.
- A. Borzęcki, W. Cielica, Psychologiczne aspekty w łuszczycy, Borgis – Nowa Medycyna 3/2002.
- A. Kostecka, Łuszczyca wpływa na zaburzenia funkcji seksualnych, www.termedia.pl, 23.11.2018.
- A. Molina-Leyva, L. Salvador-Rodriguez, A. Martinez-Lopez, Association Between Psoriasis and Sexual and Erectile Dysfunction in Epidemiologic Studies, JAMA Dermatol 2019; 155(1): 98–106. http://www.medonet.pl